اعمال مخصوص سحرگاهان

اعمال مخصوص سحرگاهان: در اعمال سحرهاى ماه مبارک رمضان امورى مستحب است: ١ـ خوردن سحرى؛ که در روایتى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله) آمده است که خوردن سحرى را ترک نکنید; هرچند یک عدد خرما باشد. در روایت دیگرى رسول خدا (صلى الله علیه وآله) فرمود: فرشتگان براى کسانى که در سحرها، طلب آمرزش مى کنند و سحرى مى خورند، استغفار مى کنند. ۲ـ خواندن سوره «إنّا أنزلناه» به هنگام خوردن سحرى; در روایتى از امام صادق (علیه السلام) آمده است که هر مؤمنى، در وقت افطار و خوردن سحرى، این سوره را بخواند، در میان این دو وقت ثواب شهیدان را دارد. ۳ـ خواندن دعاى سحر این دعا که داراى مضامین ارزشمند و بیانگر عظمت اوصاف الهى است، انسان را در مسیر کمال معنوى و سیر و سلوک الى اللّه بسیار کمک مى کند و توجّه به معانى آن، معارف توحیدى ناب و خالص را به ما مى آموزد. درباره این دعاى باعظمت، از امام رضا (علیه السلام) نقل شده که فرمود: این دعا را امام باقر (علیه السلام) در سحرهاى ماه مبارک رمضان مى خواند و مى فرمود: اسم اعظم الهى در آن است و در سرعت اجابت دعا بسیار مؤثّر است. دعا این است:

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ بَهٰآئِکَ بِاَبْهٰاهُ، وَکُلُّ بَهٰآئِکَ بَهِىٌّ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِبَهٰآئِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق درخشنده ترین درخشندگیت با اینکه همه درخشندگیت درخشنده است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى درخشندگیت

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ جَمٰالِکَ بِاَجْمَلِهِ، وَکُلُّ جَمٰالِکَ جَمیلٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِجَمٰالِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق زیباترین زیباییت با این که همه زیباییهایت زیباست، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى زیباییت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ جَلاٰلِکَ بِاَجَلِّهِ، وَکُلُّ جَلاٰلِکَ جَلیلٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِجَلاٰلِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق بزرگترین بزرگیت با این که همه بزرگیت بزرگ است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمام بزرگیت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ عَظَمَتِکَ بِاَعْظَمِهٰا، وَکُلُّ عَظَمَتِکَ عَظَیمَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِعَظَمَتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق باشکوهترین شکوهت با این که همه شکوهت با شکوه است خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى شکوهت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسَئَلُکَ مِنْ نُورِکَ بِاَنْوَرِهِ، وَکُلُّ نُورِکَ نَیِّرٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِنُورِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق روشن ترین روشنیت با اینکه همه روشنیت نورانى است خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى روشنیت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ رَحْمَتِکَ بِاَوْسَعِهٰا، وَکُلُّ رَحْمَتِکَ واسِعَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِرَحْمَتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق گسترده ترین بخششت با اینکه تمام بخششت گسترده است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى بخششت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ کَلِمٰاتِکَ بِاَتَمِّهٰا، وَکُلُّ کَلِمٰاتِکَ تٰآمَّةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِکَلِمٰاتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق کاملترین سخنانت با این که تمام سخنانت کامل است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى سخنانت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ کَمٰالِکَ بِاَکْمَلِهِ، وَکُلُّ کَمٰالِکَ کٰامِلٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِکَمٰالِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق کاملترین کمالاتت با این که تمام کمالاتت کامل است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى کمالت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ اَسمٰآئِکَ بِاَکْبَرِهٰا، وَکُلُّ اَسْمٰآئِکَ کَبیرَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَسْمٰآئِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق بزرگترین نامهایت با این که تمام نامهایت بزرگ است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى نامهایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ عِزَّتِکَ باَعَزِّهٰا، وَکُلُّ عِزَّتِکَ عَزیزَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِعِزَّتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق بالاترین مقامت با این که تمامى مقاماتت بلند است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى مقامت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ مَشِیَّتِکَ بِاَمْضٰاهٰا، وَکُلُّ مَشِیَّتِکَ مٰاضِیَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمَشِیَّتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق گذراترین اراده ات با این که تمام اراده ات گذراست، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى اراده ات،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ قُدْرَتِکَ بِالْقُدْرَةِ الَّتِى اسْتَطَلْتَ بِهٰا عَلىٰ کُلِّ شَىْءٍ، وَکُلُّ قُدْرَتِکَ مُسْتَطیلَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِقُدْرَتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق قدرتى که به واسطه آن بر هر چیز احاطه دارى، با این که تمام قدرتت محیط است خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى قدرتت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ عِلْمِکَ بِاَنْفَذِهِ، وَکُلُّ عِلْمِکَ نٰافِذٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِعِلْمِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق نافذترین علمت، با اینکه تمام علمت نافذ است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى علمت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ قَوْلِکَ بِاَرْضٰاهُ، وَکُلُّ قَوْلِکَ رَضِىٌّ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِقَوْلِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق پسندیده ترین گفتارت با اینکه تمام گفتارهایت پسندیده است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى گفتارهایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ مَسٰآئِلِکَ بِاَحَبِّهٰا اِلَیْکَ، وَکُلُّ مَسٰآئِلِکَ اِلَیْکَ حَبیبَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمَسٰآئِلِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق محبوبترین خواسته هایت با اینکه تمام خواسته هایت محبوب است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى خواسته هایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ شَرَفِکَ بِاَشْرَفِهِ، وَکُلُّ شَرَفِکَ شَریفٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِشَرَفِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق بالاترین درجه ات با اینکه تمام درجاتت بلند است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى درجاتت.

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ سُلْطٰانِکَ بِاَدْوَمِهِ، وَکُلُّ سُلطٰانِکَ دٰآئِمٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِسُلْطٰانِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق جاودانترین فرمانروایت با اینکه تمام فرمانروایت جاودانى است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمام فرمانروایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ مُلْکِکَ بِاَفْخَرِهِ، وَکُلُّ مُلْکِکَ فٰاخِرٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمُلْکِکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق با شکوهترین پادشاهیت با اینکه تمام پادشاهیت با شکوه است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى پادشاهیت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ عُلُوِّکَ بِاَعْلاٰهُ، وَکُلُّ عُلُوِّکَ عٰالٍ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِعُلُوِّکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق بالاترین مقامت، با اینکه تمام مقاماتت بلند است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمام مقاماتت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ مَنِّکَ بِاَقْدَمِهِ، وَکُلُّ مَنِّکَ قَدیمٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمَنِّکَ کُلِّهِ،

خدایا از تو مى خواهم به حق دیرینه ترین نعمتت، با اینکه تمام نعمتهایت دیرینه است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى نعمتهایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مِنْ آیٰاتِکَ بِاَکْرَمِهٰا، وَکُلُّ آیٰاتِکَ کَریمَةٌ، اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِآیٰاتِکَ کُلِّهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق گرامى ترین نشانه هایت، با اینکه تمام نشانه هایت گرامى است، خدایا از تو مى خواهم به حق تمامى نشانه هایت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمٰا اَنْتَ فیهِ مِنَ الشَّاْنِ وَالْجَبَرُوتِ، وَاَسْئَلُکَ بِکُلِّ شَاْنٍ وَحْدَهُ وَجَبَرُوتٍ وَحْدَهٰا،

خدایا از تو مى خواهم به حق مقام و بزرگیت و از تو مى خواهم به حق تمامى مقامات و بزرگیت،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِمٰا تُجیبُنى [بِه] حینَ اَسْئَلُکَ، فَاَجِبْنى یٰا اَللهُ.

خدایا از تو مى خواهم به حق آنچه که مرا [به آن] پاسخ مى دهى زمانى که تو را مى خوانم، پاسخم گویى اى خدا.

آنگاه هر حاجت که دارى از خدا طلب کن که برآورده مى شود، ان شاءالله تعالى.

۴- دعای ابو حمزه ثمالی که مستقلا ذکر می شود. ۵ـ مختصرترین دعاى سحر(دعاى بسیار پرمحتوا)

یٰا مَفْزَعى عِنْدَ کُرْبَتى، وَیٰا غَوْثى عِنْدَ شِدَّتى، اِلَیْکَ فَزِعْتُ،

اى پناه من به هنگام گرفتارى، و اى فریادرسم در هنگام سختى، به درگاهت پناه آورده ام

وَبِکَ اسْتَغَثْتُ، وَبِکَ لُذْتُ، لاٰ اَلُوذُ بِسِوٰاکَ، وَلاٰ اَطْلُبُ الْفَرَجَ اِلّٰا مِنْکَ،

و از تو کمک مى طلبم و به تو متوسّل شده و از غیر تو کمک نمى طلبم و جز از تو گشایش نمى خواهم

فَاَغِثْنى وَفَرِّجْ عَنّى، یٰا مَنْ یَقْبَلُ الْیَسیرَ، وَیَعْفُو عَنِ الْکَثیرِ،

پس به فریادم برس و مرا رهایى بخش، اى کسى که اعمال کم را پذیرفته و از گناهان فراوان درگذرى،

اِقْبَلْ مِنِّى الْیَسیرَ، وَاعْفُ عَنِّى الْکَثیرَ، اِنَّکَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ،

این (طاعت) کم را از من بپذیر و از گناهان فراوانم درگذر، چرا که تو آمرزنده و مهربانى،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ ایمٰاناً تُبٰاشِرُ بِهِ قَلْبى، وَیَقیناً حَتّىٰ اَعْلَمَ اَنَّهُ لَنْ یُصیَبنى اِلّٰا مٰا کَتَبْتَ لى،

خدایا ایمانى از تو مى خواهم که دلم همراه او باشد و یقینى که بدانم جز آنچه تو مقدّر کرده اى به من نخواهد رسید

وَرَضِّنى مِنَ الْعَیْشِ بِمٰا قَسَمْتَ لى، یٰا اَرْحَمَ الرّٰاحِمینَ،

و مرا به آنچه در زندگى برایم مقدّر نموده اى خشنود گردان اى مهربان ترین مهربانان،

یا عُدَّتى فى کُرْبَتى، وَیٰا صٰاحِبى فى شِدَّتى، وَیٰا وَلِیّى فى نِعْمَتى، وَیٰا غٰایَتى فى رَغْبَتى،

اى ذخیره من در گرفتارى و اى همدم من در سختى، و اى صاحب نعمت من و اى نهایت آرزوى من،

اَنْتَ السّٰاتِرُ عَوْرَتى، وَالْأٰمِنُ رَوْعَتى، وَالْمُقیلُ عَثْرَتى، فَاغْفِرْ لى خَطیئَتى، یٰا اَرْحَمَ الرّٰاحِمینَ.

تویى پوشاننده زشتیهایم و آرامش دهنده پریشانیم و درگذرنده از لغزشم، پس گناهم را بیامرز، اى مهربان ترین مهربانان.

۶ـ خواندن این تسبیحات، که در کتب معتبر آمده است:

سُبْحٰانَ مَنْ یَعْلَمُ جَوٰارِحَ الْقُلُوبِ، سُبْحٰانَ مَنْ یُحْصى عَدَدَ الذُّنُوبِ،

تسبیح مى کنم آن کسى را که درد دلها را می داند، تسبیح مى کنم آن کسی را که گناهان را می شمارد.

سُبْحٰانَ مَنْ لاٰ یَخْفى عَلَیْهِ خٰافِیَةٌ فِى السَّمٰاوٰاتِ وَالْأَرَضینَ،

تسبیح مى کنم آن کسى را که امر پنهانى در آسمانها و زمین بر او پوشیده نیست،

سُبْحٰانَ الرَّبِّ الْوَدُودِ، سُبْحٰانَ الْفَرْدِ الْوِتْرِ، سُبْحٰانَ الْعَظیمِ الْأَعْظَمِ،

تسبیح مى کنم پروردگار بسیار مهربان را، تسبیح مى کنم یگانه یکتا را، تسبیح مى کنم بزرگترین بزرگ را،

سُبْحٰانَ مَنْ لاٰ یَعْتَدى عَلىٰ اَهْلِ مَمْلَکَتِهِ، سُبْحٰانَ مَنْ لاٰ یُؤٰاخِذُ اَهْلَ الْأَرْضِ بِاَلْوٰانِ الْعَذٰابِ،

تسبیح مى کنم کسى را که بر مردم تحت حکومتش ظلم نمى کند، تسبیح مى کنم کسى را که اهل زمین را با عذابهاى گوناگون بازخواست نمى کند،

سُبْحٰانَ الْحَنّٰانِ الْمَنّٰانِ، سُبْحٰانَ الرَّؤوفِ الرَّحیمِ، سُبْحٰانَ الْجَبّٰارِ الْجَوٰادِ،

تسبیح مى کنم غمخوار سخاوتمند را، تسبیح مى کنم پر محبّت مهربان را، تسبیح مى کنم قادر بخشنده را،

سُبْحٰانَ الْکَریمِ الْحَلیمِ، سُبْحٰانَ الْبَصیرِ الْعَلیمِ، سُبْحٰانَ الْبَصیرِ الْوٰاسِعِ،

تسبیح مى کنم بزرگوار شکیبا را، تسبیح مى کنم بیناى دانا را، تسبیح مى کنم بیناى وسعت ده را،

سُبْحٰانَ اللهِ عَلىٰ اِقْبٰالِ النَّهٰارِ، سُبْحٰانَ اللهِ عَلىٰ اِدْبٰارِ النَّهٰارِ، سُبْحٰانَ اللهِ عَلىٰ اِدْبٰارِ اللَّیْلِ وَاِقْبٰالِ النَّهٰارِ ،

تسبیح مى کنم خدا را هنگام آمدن روز، تسبیح مى کنم خدا را هنگام رفتن روز، تسبیح مى کنم خدا را هنگام رفتن شب و آمدن روز،

وَلَهُ الْحَمْدُ وَالْمَجْدُ وَالْعَظَمةُ وَالْکِبرِیٰآءُ، مَعَ کُلِّ نَفَسٍ وَکُلِّ طَرْفَةِ عَیْنٍ، وَکُلِّ لَمْحَةٍ سَبَقَ فى عِلْمِهِ،

سپاس و بزرگى و عظمت و اقتدار مخصوص اوست، همراه با هر نفس و هر چشم بر هم زدنى، و هر اشاره اى که در علمش گذشته،

سُبْحٰانَکَ مِلْأَ مٰا اَحْصىٰ کِتٰابُکَ، سُبْحٰانَکَ زِنَةَ عَرْشِکَ، سُبْحٰانَکَ سُبْحٰانَکَ سُبْحٰانَکَ.

تسبیح مى کنم تو را به اندازه احصاء کتابت، تسبیح مى کنم تو را هم وزن عرشت، تسبیح مى کنم تو را، تسبیح مى کنم تو را، تسبیح مى کنم تو را.

یادآورى: البتّه اگر نیّت روزه را بعد از خوردن سحرى کند بهتر است، و از اوّل شب تا به آخر نیز

مى توان نیّت کرد; بلکه همین مقدار که مى داند و قصد دارد فردا از براى خدا روزه بگیرد کافى است و همان طور که قبلاً گفتیم بسیار شایسته است که در سحرها نماز شب را ترک نکند.