کیفیت زیارت حضرت حمزه (علیه السلام)
کیفیت زیارت حضرت حمزه (علیه السلام): «علاّمه مجلسى» از «شیخ مفید» و «سیّد بن طاووس» و «شهید اوّل» رضوان الله تعالى علیهم نقل کرده که براى زیارت قبر حمزه (در اُحد) مى گویى:
اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکَ یٰا عَمَّ رَسُولِ اللهِ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
سلام بر تو اى عموى رسول خدا ـ که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد ـ
السَّلاٰمُ عَلَیْکَ یٰا خَیْرَ الشُّهَدٰآءِ، اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکَ یٰا اَسَدَ اللهِ وَاَسَدَ رَسُولِهِ،
سلام بر تو اى برترین شهیدان، سلام بر تو اى شیر خدا و رسولش،
اَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ جٰاهَدْتَ فِى اللهِ عَزَّوَجَلَّ، وَجُدْتَ بِنَفْسِکَ، وَنَصَحْتَ رَسُولَ اللهِ، وَکُنْتَ فیما عِنْدَاللهِ سُبْحانَهُ راغِباً،
گواهى مى دهم که تو به یقین در راه خداوند عزیز و گرامى جهاد نموده، و جانت را فدا کردى، و براى رسول خدا خیرخواهى نمودى و به آنچه در نزد خداى سبحان است مشتاق بودى،
بِاَبى اَنْتَ وَاُمّى، اَتَیْتُکَ مُتَقَرِّباً اِلىٰ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، بِذٰلِکَ رٰاغِباً اِلَیْکَ فِى الشَّفٰاعَةِ،
پدر و مادرم فداى تو باد، براى تقرّب به رسول خدا ـ که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد ـ نزد شما آمده و با این کار مشتاق شفاعت شمایم،
اَبْتَغى بِزِیٰارَتِکَ خَلاٰصَ نَفْسى، مُتَعَوِّذاً بِکَ مِنْ نٰارٍ اسْتَحَقَّهٰا مِثْلى بِمٰا جَنَیْتُ عَلىٰ نَفْسى،
و با زیارت شما رهاییم را (از عذاب) مى طلبم، در حالى که به تو پناهنده ام از آتشى که به واسطه جنایتى که بر خود کرده ام امثال من مستحقّ آن هستند
هٰارِباً مِنْ ذُنُوبِىَ الَّتِى احْتَطَبْتُهٰا عَلىٰ ظَهْرى، فَزِعاً اِلَیْکَ رَجٰآءَ رَحْمَةِ رَبّى،
و از گناهانى که پشتم را سنگین کرده گریزانم، و به امید رحمت پروردگارم به تو متوسّل شده ام،
اَتَیْتُکَ مِنْ شُقَّة بَعیدَة، طٰالِباً فَکٰاکَ رَقَبَـتى مِنَ النّٰارِ، وَقَدْ اَوْقَرَتْ ظَهْرى ذُنُوبى،
از راه دورى نزدتان آمده ام در حالى که رهاییم را از آتش دوزخ خواهانم، و سنگینى گناهانم پشتم را خم کرده،
وَاَتَیْتُ مٰا اَسْخَطَ رَبّى، وَلَمْ اَجِدْ اَحَدًا اَفْزَعُ اِلَیْهِ خَیْراً لى مِنْکُمْ اَهْلَ بَیْتِ الرَّحْمَةِ،
و آنچه پروردگارم را به خشم آورده مرتکب شده ام و کسى را بهتر از شما خاندان رحمت نمى یابم که به او پناهنده شوم،
فَکُنْ لى شَفیعاً یَوْمَ فَقْرى وَحاجَتى، فَقَدْ سِرْتُ اِلَیْکَ مَحْزُوناً، وَاَتَیْتُکَ مَکْرُوباً،
پس در روز ندارى و نیاز شفیعم باش، اندوهگین و گرفتار به سویت آمده ام،
وَسَکَبْتُ عَبْرَتى عِنْدَکَ بٰاکِیاً، وَصِرْتُ اِلَیْکَ مُفْرَداً،
و گریه کنان اشک چشمم را در پیشگاهت جارى ساختم و تنها نزدت آمده ام،
وَاَنْتَ مِمَّنْ اَمَرَنِىَ اللهُ بِصِلَتِهِ، وَحَثَّنى عَلىٰ بِرِّهِ، وَدَلَّنى عَلىٰ فَضْلِهِ،
و تو از کسانى هستى که خداوند دستور پیوستن به آنها را به من داده و مرا بر نیکى به آنها تشویق کرده و فضیلت آنها را به من شناسانده
وَهَدٰانى لِحُبِّهِ، وَرَغَّبَنى فِى الْوِفٰادَةِ اِلَیْهِ، وَاَلْهَمَنى طَلَبَ الْحَوٰائِجِ عِنْدَهُ،
و به محبّت آنان هدایتم کرده و به حضور در نزد آنها مشتاقم ساخته، و طلب حاجتها را در پیشگاه آنها به من الهام نموده است،
اَنْتُمْ اَهْلُ بَیْتٍ لاٰ یَشْقىٰ مَنْ تَوَلّٰاکُمْ، وَلاٰ یَخیبُ مَنْ اَتٰاکُمْ،
شمایید خاندانى که هر کس شما را دوست بدارد بدبخت نمى شود و هر کس نزد شما آید ناامید نگردد،
وَلاٰ یَخْسَرُ مَنْ یَهْویکُمْ، وَلاٰ یَسْعَدُ مَنْ عٰادٰاکُمْ
و هر کس به شما دل بندد زیانکار نشود، و هر کس با شما دشمنى کند سعادتمند نگردد.
آنگاه رو به قبله مى کنى و دو رکعت نماز زیارت بجا مى آورى و پس از آن (در صورت امکان) خود را به قبر مى چسبانى و مى گویى:
اَللّـٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ،
خدایا بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست،
اَللّـٰهُمَّ اِنّى تَعَرَّضْتُ لِرَحْمَتِکَ بِلُزُومى لِقَبْرِ عَمِّ نَبِیِّکَ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
خدایا با اقامتم نزد قبر عموى پیامبرت ـ که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد ـ به رحمتت رو کرده ام،
لِتُجیرَنى مِنْ نِقْمَتِکَ فى یَوْمٍ تَکْثُرُ فیهِ الْأَصْوٰاتُ،
تا مرا از عذابت پناه دهى در روزى که (از شدّت عذاب) ناله ها فراوان است
وَتَشْغَلُ کُلُّ نَفْسٍ بِمٰا قَدَّمَتْ، وَتُجٰادِلُ عَنْ نَفْسِهٰا،
و هر کس به آنچه از پیش فرستاده مشغول است و از خود دفاع مى کند
فَاِنْ تَرْحَمْنِى الْیَوْمَ فَلاٰ خَوْفٌ عَلَىَّ وَلاٰ حُزْنٌ، وَاِنْ تُعٰاقِبْ فَمَوْلىً لَهُ الْقُدْرَةُ عَلىٰ عَبْدِهِ،
پس اگر در آن روز بر من رحم کنى ترس و اندوهى ندارم، و اگر مجازاتم کنى مولایى هستى که بر بنده ات قدرت دارى،
وَلاٰ تُخَیِّبْنى بَعْدَ الْیَوْمِ، وَلاٰ تَصْرِفْنى بِغَیْرِ حٰاجَتى،
از این پس مأیوسم مکن و مرا بدون برآوردن حاجتم برمگردان،
فَقَدْ لَصِقْتُ بِقَبْرِ عَمِّ نَبِیِّکَ، وَتَقَرَّبْتُ بِهِ اِلَیْکَ ابْتِغٰآءَ مَرْضٰاتِکَ، وَرَجٰآءَ رَحْمَتِکَ، فَتَقَبَّلْ مِنّى،
زیرا به قبر عموى پیامبرت چسبیده ام و به واسطه او براى به دست آوردن خشنودى و امید رحمتت به درگاهت تقرّب مى جویم، پس از من بپذیر،
وَعُدْ بِحِلْمِکَ عَلىٰ جَهْلى، وَبِرَاْفَتِکَ عَلىٰ جِنٰایَةِ نَفْسى،
و با شکیباییت بر نادانیم، و با مهربانیت بر جنایتى که بر خود کرده ام توجّه فرما،
فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى، وَمٰا اَخٰافُ اَنْ تَظْلِمَنى، وَلٰکِنْ اَخٰافُ سُوءَ الْحِسٰابِ،
زیرا گناهم بزرگ است، و (هرگز) از این که تو به من ستم کنى نمى ترسم بلکه ترس من از سختى حساب است،
فَانْظُرِ الْیَوْمَ تَقَلُّبى عَلىٰ قَبْرِ عَمِّ نَبِیِّکَ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
پس امروز به روى آوردنم بر قبر عموى پیامبرت ـ که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد ـ عنایت کن
فَبِهِمٰا فُکَّنى مِنَ النّٰارِ، وَلاٰ تُخَیِّبْ سَعْیى، وَلاٰ یَهوُنَنَّ عَلَیْکَ ابْتِهٰالى،
پس به واسطه آن دو بزرگوار مرا از آتش رهایى بخش، و تلاشم را بى نتیجه مگردان، و گریه و زاریم به درگاهت بى اهمیّت نباشد
وَلاٰ تَحْجُبَنَّ عَنْکَ صَوْتى، وَلاٰ تَقْلِبْنى بِغَیْرِ حَوٰائِجى،
و صدایم را از رسیدن به درگاهت منع نکن و بدون برآوردن نیازم بازم مگردان،
یٰا غِیٰاثَ کُلِّ مَکْرُوبٍ وَمَحْزُونٍ، وَیٰا مُفَرِّجاً عَنِ الْمَلْهُوفِ الْحَیْرٰانِ الْغَریقِ الْمُشْرِفِ عَلَى الْهَلَکَةِ،
اى فریادرس هر گرفتار و اندوهگین، و اى رهایى بخش غمگینِ سرگردان و غرق شده در آستانه هلاکت،
فَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَانْظُرْ اِلَىَّ نَظْرَةً لاٰ اَشْقىٰ بَعْدَهٰا اَبَداً،
پس بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست، و به من به گونه اى توجّه فرما که هرگز بعد از آن بدبخت نشوم،
وَارْحَمْ تَضَرُّعى وَعَبْرَتى وَانْفِرٰادى، فَقَدْ رَجَوْتُ رِضٰاکَ،
و بر گریه و اشک و تنهاییم رحم کن، زیرا امید خشنودیت را دارم
وَتَحَرَّیْتُ الْخَیْرَ الَّذى لاٰ یُعْطیهِ اَحَدٌ سِوٰاکَ، فَلاٰ تَرُدَّ اَمَلى،
و خیرى را مى طلبم که جز تو کسى قادر بر عطاى آن نیست. پس امیدم را ناامید مگردان،
اَللّـٰهُمَّ اِنْ تُعٰاقِبْ فَمَوْلىً لَهُ الْقُدْرَةُ عَلىٰ عَبْدِهِ، وَجَزٰآئِهِ بِسُوءِ فِعْلِهِ،
خدایا اگر مجازاتم کنى پس مولایى هستى که بر بنده ات توانایى، و مجازاتش به خاطر بدى کردارش بوده است،
فَلاٰ اَخیبَنَّ الْیَوْمَ، وَلاٰ تَصْرِفْنى بِغَیْرِ حٰاجَتى، وَلاٰ تُخَیِّبَنَّ شُخُوصى وَوِفٰادَتى،
پس امروز مرا مأیوس نکن و بدون برآوردن حاجاتم بازم مگردان، و سفر کردن و وارد شدنم را بى ثمر مگردان،
فَقَدْ اَنْفَدْتُ نَفَقَتى، وَاَتْعَبْتُ بَدَنى، وَقَطَعْتُ الْمَفٰازٰاتِ،
چون (در این راه) داراییم را صرف نموده و بدنم را خسته کرده و بیابانها را پیموده ام،
وَخَلَّفْتُ الْأَهْلَ وَالْمٰالَ وَمٰا خَوَّلْتَنى، وَآثَرْتُ مٰا عِنْدَکَ عَلىٰ نَفْسى،
و خانواده و دارایى و آنچه به من عطا نموده اى را بر جا گذاشته ام و آنچه در پیشگاه توست را بر خود برگزیده ام
وَلُذْتُ بِقَبْرِ عَمِّ نَبِیِّکَ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَتَقَرَّبْتُ بِهِ ابْتِغٰآءَ مَرْضٰاتِکَ،
و به قبر عموى پیامبرت - که درود خدا بر او و خاندان پاکش باد ـ پناهنده ام و به واسطه او براى به دست آوردن خشنودیت تقرّب مى جویم
فَعُدْ بِحِلْمِکَ عَلىٰ جَهْلى، وَبِرَاْفَتِکَ عَلىٰ ذَنْبى، فَقَدْ عَظُمَ جُرْمى،
پس با شکیباییت بر نادانیم و با مهربانیت بر گناهم توجّه فرما، زیرا گناهم بزرگ است،
بِرَحْمَتِکَ یٰا کَریمُ یٰا کَریمُ.
به رحمتت اى بخشنده اى بخشنده.