زیارت اربعین (بیستم صفر)

۲- زیارت اربعین (بیستم صفر) مطابق روایت «شیخ طوسى» در «تهذیب» و «مصباح المتهجّد»، از امام حسن عسکرى (علیه السلام)

زیارت اربعین یکى از علامات مؤمن به حساب آمده است. مى فرماید: «علامات مؤمن پنج چیز است: ۵١ رکعت نماز گزاردن (١۷ رکعت نماز واجب و ۳۴ رکعت نافله) در هر شب و روز، و زیارت اربعین و انگشتر در دست راست کردن و بر خاک سجده نمودن و بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم (در نمازها)». اشاره به این که از ویژگى هاى شیعیان اهل بیت (علیهم السلام) این پنج چیز است و انتخاب زیارت اربعین احتمالا به خاطر آن است که زیارت شهداى کربلا از روز اربعین آغاز شد و در این روز، در زمان ما آن چنان انبوهى از جمعیّت عاشقان و دلدادگان امام حسین (علیه السلام) در کربلا جمع مى شوند که در هیچ موقع از سال ـ حتّى عاشورا ـ چنان جمعیّت عظیمى دیده نمى شود. زیارت اربعین به دو صورت نقل شده است: زیارت اوّل: «شیخ طوسى» از «صفوان جمّال» روایت مى کند که گفت: مولایم امام صادق (علیه السلام) در ارتباط با زیارت اربعین به من فرمود: هنگامى که روز، بالا آمد خطاب به امام حسین (علیه السلام) مى گویى:

اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ وَلِىِّ اللهِ وَحَبیبِهِ، اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ خَلیلِ اللهِ وَنَجیبِهِ،

سلام بر ولىّ خدا و دوستدارش، سلام بر خلیل خدا و محرم اسرارش،

اَلسَّلاٰمُ عَلىٰ صَفِىِّ اللهِ وَابْنِ صَفِیِّهِ، اَلسَّلاٰمُ عَلىَ الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهیدِ،

سلام بر برگزیده خدا و فرزند برگزیده اش، سلام بر حسین مظلوم شهید (در راه خدا)

اَلسَّلاٰمُ علىٰ اَسیرِ الْکُرُبٰاتِ، وَقَتیلِ الْعَبَرٰاتِ،

سلام بر اسیر در بند ناگوارى ها و کشته اى که اشک فراوان بر او ریخته مى شود،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اَشْهَدُ اَنَّهُ وَلِیُّکَ، وَابْنُ وَلِیِّکَ، وَصَفِیُّکَ وَابْنُ صَفِیِّکَ،

خدایا گواهى مى دهم که او به یقین ولىّ تو و فرزند ولى تو و برگزیده تو و فرزند برگزیده توست،

اَلْفٰآئِزُ بِکَرٰامَتِکَ، اَکْرَمْتَهُ بِالشَّهٰادَةِ، وَحَبَوْتَهُ بِالسَّعٰادَةِ، وَاجْتَبَیْتَهُ بِطیبِ الْوِلاٰدَةِ،

که به بزرگداشت تو رستگار گشته، او را با مقام شهادت گرامى داشتى و به نیکبختى مخصوصش ساخته، و به پاکى ولادت برگزیدى،

وَجَعَلْتَهُ سَیِّداً مِنَ السّٰادَةِ، وَقٰآئِداً مِنَ الْقٰادَةِ، وَذٰآئِداً مِنْ الْذٰادَةِ،

و او را آقایى از میان بزرگان و پیشوایى از میان پیشوایان، و مدافعى از مدافعان حق، قرار دادى

وَاَعْطَیْتَهُ مَوٰاریثَ الْأَنْبِیٰآءِ، وَجَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلىٰ خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیٰآءِ،

و میراث پیامبران را به او عطا نمودى، و او را حجّت بر مخلوقاتت از میان جانشینان قرار دادى،

فَاَعْذَرَ فىِ الدُّعٰآءِ وَمَنَحَ النُّصْحَ، وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبٰادَکَ مِنَ الْجَهٰالَةِ، وَحَیْرَةِ الضَّلاٰلَةِ،

پس در دعوت مردم جاى عذرى باقى نگذاشت و در خیرخواهى دریغ نکرد، و خون قلبش را در راه تو بخشید تا بندگانت را از نادانى و سرگردانى گمراهى رهایى بخشد،

وَقَدْ تَوٰازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیٰا، وَبٰاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنىٰ، وَشَرىٰ آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ،

در حالى که فریب خوردگان دنیا و آنان که سهم خود را با پست ترین چیز معامله کردند و آخرت خود را به ارزان ترین قیمت فروختند بر علیه او همپیمان شدند

وَتَغَطْرَسَ وَتَرَدّىٰ فى هَوٰاهُ، وَاَسْخَطَکَ وَاَسْخَطَ نَبِیَّکَ،

و به سبب هواى نفس سقوط کردند، و تو و پیامبرت را به خشم آوردند

وَاَطٰاعَ مِنْ عِبٰادِکَ اَهْلَ الشِّقٰاقِ وَالنِّفٰاقِ، وَحَمَلَةَ الْأَوْزٰارِ الْمُسْتَوْجِبینَ النّٰارَ،

و از میان بندگانت، از اهل اختلاف و دورویى و از حمل کنندگان بار گناه که سزاوار دوزخند پیروى نمودند،

فَجٰاهَدَهُمْ فیکَ صٰابِراً مُحْتَسِباً، حَتّىٰ سُفِکَ فى طٰاعَتِکَ دَمُهُ، وَاسْتُبیحَ حَریمُهُ،

پس در راه تو با شکیبایى و حسابگرانه با آنان جهاد نمود تا این که در راه بندگیت خونش ریخته شد و حرمتش شکسته شد،

اَللّـٰهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبیلاً، وَعَذِّبْهُمْ عَذٰاباً اَلیماً،

خدایا آنان را بسیار لعنت کن و به عذاب دردناکت گرفتار ساز،

اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکَ یَابْنَ سَیِّدِ الْأَوْصِیٰآءِ،

سلام بر تو اى فرزند رسول خدا، سلام بر تو اى فرزند سرور جانشینان،

اَشْهَدُ اَنَّکَ اَمینُ اللهِ وَابْنُ اَمینِهِ، عِشْتَ سَعیداً، وَمَضَیْتَ حَمیداً، وَمِتَّ فَقیداً مَظْلُوماً شَهیداً،

گواهى مى دهم که تو به یقین امین خدا و فرزند امین او هستى، که با سعادت زندگى کرده و به نیکى از دنیا رفتى و مظلومانه با شهادت درگذشتى،

وَاَشْهَدُ اَنَّ اللهَ مُنْجِزٌ مٰا وَعَدَکَ، وَمُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ، وَمُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ،

و گواهى مى دهم که خداوند به آنچه به تو وعده داده وفا نمود، و آنکه را دست از یاریت کشید هلاک کرد، و آنکه تو را به شهادت رساند عذاب نمود،

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللهِ، وَجٰاهَدْتَ فى سَبیلِهِ حَتّىٰ اَتیٰکَ الْیَقینُ،

و گواهى مى دهم که تو به عهد خدا وفا نموده و در راهش جهاد نمودى تا مرگت فرا رسید،

فَلَعَنَ اللهُ مَنْ قَتَلَکَ، وَلَعَنَ اللهُ مَنْ ظَلَمَکَ، وَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً سَمِعَتْ بِذٰلِکَ فَرَضِیَتْ بِهِ،

پس خداوند قاتلان تو و کسانى که به تو ستم کردند و کسانى که این (واقعه) را شنیده و به آن راضى شدند لعنت کند،

اَللّـٰهُمَّ اِنّى اُشْهِدُکَ اَنّى وَلِىٌّ لِمَنْ وٰالاٰهُ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عٰادٰاهُ، بِاَبى اَنْتَ وَاُمّى یَابْنَ رَسُولِ اللهِ،

خدایا گواهى مى دهم که من دوستارانش را دوست دارم و با دشمنانش دشمنم، پدر و مادرم فداى تو اى فرزند رسول خدا،

اَشْهَدُ اَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فىِ الْأَصْلاٰبِ الشّٰامِخَةِ، وَالْأَرْحٰامِ الْمُطَهَّرَةِ ،

گواهى مى دهم که تو نورى در صلب هاى بلندمرتبه و رحم هاى پاکیزه بودى،

لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجٰاهِلِیَّةُ بِاَنْجٰاسِهٰا، وَلَمْ تُلْبِسْکَ الْمُدْلَهِمّٰاتُ مِنْ ثِیٰابِهٰا،

که دوران جاهلیت با ناپاکى هایش تو را آلوده نساخت و با لباس هاى آلوده اش تو را نپوشانید

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ مِنْ دَعٰآئِمِ الدّینِ، وَاَرْکٰانِ الْمُسْلِمینَ، وَمَعْقِلِ الْمُؤْمِنینَ،

و گواهى مى دهم که تو از پایه هاى دین و تکیه گاه مسلمانان و پناهگاه مؤمنان هستى

وَاَشْهَدُ اَنَّکَ الْإِمٰامُ الْبَرُّ التَّقِىُّ الرَّضِىُّ الزَّکِىُّ، اَلْهٰادِى الْمَهْدِىُّ،

و گواهى مى دهم که تو پیشواى نیکوکار پرهیزگار و پسندیده پاکیزه و راهنماى هدایت یافته اى

وَاَشْهَدُ اَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَةُ التَّقْوىٰ، وَاَعْلاٰمُ الْهُدىٰ، وَالْعُرْوَةُ الْوُثْقىٰ، وَالْحُجَّةُ علىٰ اَهْلِ الدُّنْیٰا،

و گواهى مى دهم که امامان از فرزندان تو اساس پرهیزکارى و نشانه هاى هدایت و ریسمان محکم (هدایت) و حجت (خدا) بر جهانیان هستند

وَاَشْهَدُ اَنّى بِکُمْ مُؤْمِنٌ، وَبِاِیٰابِکُمْ مُوقِنٌ، بِشَرٰایِعِ دینى وَخَوٰاتیمِ عَمَلى،

و گواهى مى دهم که به شما ایمان دارم و به واسطه قوانین دینم و عواقب عملم به بازگشت شما مطمئنم

وَقَلْبى لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ، وَاَمْرى لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِـعٌ، وَنُصْرَتى لَکُمْ مُعَدَّةٌ، حَتّىٰ یَاْذَنَ اللهُ لَکُمْ، فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لاٰ مَعَ عَدُوِّکُمْ،

و دلم تسلیم دل شما و عملم پیرو عمل شماست، و آماده یارى شمایم تا این که خداوند به شما اجازه دهد، پس آن که با شماست با شماست نه با دشمنان شما،

صَلَوٰاتُ اللهِ عَلَیْکُمْ، وَعلىٰ اَرْوٰاحِکُمْ وَاَجْسٰادِکُمْ، وَشٰاهِدِکُمْ وَغٰآئِبِکُمْ، وَظٰاهِرِکُمْ وَبٰاطِنِکُمْ، آمینَ رَبَّ الْعٰالَمینَ.

درود خدا بر شما و بر ارواح و بدن هاى شما و بر حاضر و غائبتان و بر ظاهر و باطنتان، دعایم را بپذیر اى پروردگار جهانیان.

آنگاه دو رکعت نماز مى خوانى و دعا مى کنى به آنچه خواهى، سپس برمى گردى.

زیارت دوم: مرحوم «علاّمه مجلسى» از «سیّد بن طاووس» نقل مى کند که یکى از دوستان جابر بن عبدالله به نام عطا (عطیّه) مى گوید: روز بیستم ماه صفر با جابر بن عبدالله انصارى بودم، وقتى به «کربلا» رسیدیم در آب فرات غسل کرد و پیراهن پاک و تمیزى که با خود داشت پوشید و به من گفت: آیا از بوى خوش چیزى به همراه دارى؟ گفتم: آرى! قدرى از آن بر سر و بدن پاشید و پا برهنه روانه شد، تا به مزار حضرت رسید، نزد سر مبارک امام حسین (علیه السلام) ایستاد و سه مرتبه الله اکبر گفت و افتاد و بى هوش شد. وقتى به هوش آمد شنیدم که گفت «اَلسَّلاٰمُ عَلَیْکُمْ یٰا آلَ الله...» که عیناً همان زیارت نیمه رجب است که خواهد آمد .